พุทธศาสนามหายาน

พระพุทธศาสนาได้แยกเป็นนิกายต่างๆ มากมายภายหลังพระพุทธองค์เสด็จดับขันธ์ปรินิพพานแล้ว แต่นิกายที่สำคัญและมีผู้คนให้ความศรัทธานับถือจำนวนมากมีอยู่ด้วยกัน 3 นิกายคือ นิกายมหายาน หรืออาจาริยาวาท นิกายหีนยาน หรือเถรวาท และนิกายวัชรยาน
นิกายมหายานจะเจริญรุ่งเรืองในประเทศจีน เวียตนาม ญี่ปุ่น เกาหลี ส่วนนิกายวัชรยานไปตั้งมั่นที่ทิเบตส่วนนิกายหีนยานเจริญรุ่งเรืองทางใต้ของอินเดีย ลังกา อาณาจักรศรีวิชัยและประเทศไทย พม่า ลาว กัมพูชา
มหายานแปลว่ายานลำใหญ่ที่สามารถนำพาสรรพสัตว์ออกพ้นจากวัฏฏสงสารได้คราวละมากๆ หรือ
อาจริยาวาท นิกายที่ถือเอาตามคำสอนของอาจารย์ ว่ากันว่าตามหลักฐานที่เป็นภาพปรากฏตามปราสาทหินในแถบประเทศไทยและกัมพูชา และการใช้ถาคาอาคม การบริกรรมบางอย่าง นั้นสันนิฐานว่าในประเทศแถบนี้พุทธศาสนานิกายมหายานเคยเจริญรุ่งเรืองมาก่อน
ปัจจุบันพุทธศาสนานิกายมหายานได้เข้ามาเผยแผ่ในประเทศไทยตามการย้ายถิ่นฐานของประชากรอยู่ 2 ประเทศคือ 1) พุทธศานามหายานจีนนิกาย ได้เข้ามาพร้อมกับชาวจีนที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในประเทศไทย 2) พุทธศาสนามหายาน อนัมนิกาย หรือญวนนิกาย ได้เข้าพร้อมกับการอพยพเข้ามาเนื่องจากภัยสงคราม ของชาวเวียตนาม
ถึงแม้ว่าพุทธศาสนานิกายมหายานทั้งสาย จีนนิกายและอนัมนิกาย จะเข้ามาเผยแผ่ในประเทศไทยเป็นเวลาช้านานแล้วก็ตามแต่ก็มีคนจำนวนไม่มากนักที่จะเข้าใจหลักธรรม หรือคำสอน วัตรปฏิบัตรของนิกายมหายาน เนื่องจากคนไทยยุคปัจจุบันไม่เข้าใจว่า ทำไม่การแต่งกายของพระนิกานมหายานจึงมีรูปแบบคล้ายคฤหัสถ์ อีกทั้งคำสอนคำอธิบายหลักธรรมก็น้อยมากเช่นกันทั้งที่คำสอนในอดีตตั้งแต่นิกายนี้รุ่งเรืองอยู่ในอินเดียก็มีจำนวนมาก หรืออีกประการหนึ่งเดิมอาจจะมีปัญหาทางลัทธิการเมืองการปกครอง เช่นลัทธิคอมมิวนิสต์ที่ทำให้รัฐบาลไทยในยุคก่อนนั้นไม่ไว้วางใจจึงมีการปิดกั้น ล้อมรั้วการเผยแผ่เอาไว้พื้นที่จำกัดก็อาจเป็นได้ ซึ่งจากข้อมูลของพระคณานัมธรรมวิธานาจารย์ ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ฝ่ายขวา วัดอนัมนิกายาราม กล่าวว่า ปัจจุบันวัดพระนิกายมหายานทั่วประเทสไทยมีอยู่ประมาณ 18 วัด มีพระภิกษุไม่ถึง 100 รูป แต่ถึงอย่างไรก็ตามในยุคนี้คงไม่มีใครสามารถปิดกั้นได้อีกแล้ว จึงอยู่ที่ศาสนิกชนยาวพุทธที่นับถือนิกายมหายานจะต้องนำหลักธรรมคำสอนตามแนวทางของพุทธมหายานมาเผยแพร่สนับสนุนให้พุทธศาสนาทั้งมหายาน และหินยานได้เจริยรุ่งเรืองเพื่อเป็นทางดำเนินชีวิตให้กับสังคมไทยหรือสังคมอื่นๆนำไปปฏิบัติตามความเหมาะของการดำเนินชีวิตของตน